Primary Education in Own Mother Tongue. A Historical Perspective

îÅå íÅôÅ ÇòµÚ êÌÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ- ÇÂµÕ ÇÂÇåÔÅÃÕ êµÖ

ç°éÆÁ» çÅ Ãí 寺 ÇîµáÅ ôìç ÔË î» Áå¶ Ãí 寺 ÇîµáÆ ì¯ñÆ À°Ô ì¯ñÆ Ô°§çÆ ÔË Ü¯ ÇÕö çÆ ÇêÁÅðÆ î» òñ¯º ÁÅêä¶ ìµÚ¶ 鱧 Ãí 寺 êÇÔñ» ÇÃÖÅÂÆ Ü»çÆ ÔË¢ ê±ð¶ Çòôò ÇòµÚ ÇÜµæ¶ òÆ Õ¯ÂÆ ÇÂéÃÅé òÃçÅ ÔË, íÅò¶º ÇÕö ç¶ô ÇòµÚ, êz»å ÇòµÚ, ôÇÔð»­ Çê§â» Ü» ÁÅî ÁìÅçÆ å¯º ç±ð ܧ×ñ»­ ÕìÆÇñÁ» ÇòµÚ Ü» ÖÅéÅìç¯ô ÜÆòé ìåÆå Õð ÇðÔÅ ÔË, À°é·» Ãí çÆ ÁÅêäÆ î» ì¯ñÆ ÔË Ü¯ À°é·» 鱧 ÁÅêä¶ ê°ðÇÖÁ» 寺 ÇòðÅÃå ÇòµÚ ÇîñÆ Ô°³çÆ ÔË Áå¶ À°Ô ÃÅð¶ ÇÂà ì¯ñÆ é±§ ÁÅêä¶ ÁÅî ÜÆòé ÇòµÚ åÕðÆìé ÃÅðÆ À°îð òðåç¶ Ôé¢

ÇõÇÖÁÅ ÇÂÕ ñ×ÅåÅð Úñä òÅñÆ êzÇÕÇðÁÅ ÔË, ÇÜà ÇòµÚ Ô°éð, î°µñ, ÇòôòÅà Áå¶ ÇòòÔÅð ÇõÇÖÁÅ Ü»çÅ ÔË Áå¶ Ç×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË¢ Á¾Ü ç¶ ÷îÅé¶ Çò¾Ú ÇõÇÖÁÅ êzÅêåÆ ÕÂÆ êµèð» å¶ ÚñçÆ ÔË ÇÜò¶º êzÆ ÃÕ±ñ, êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ, ÃËÕ§âðÆ ÃÕ±ñ, Áå¶ À°Ã 寺 ìÅç ÕÅÇñÜ Áå¶ ï±éÆòðÇÃàÆ ÁÅÇ碠çÃÅð ÇòµÚ ðÇÔ§ç¶ Ô¯Â¶, ÜÆòé ê¾æ å¶ Úñç¶ Ô¯Â¶, ÇÂÕ ÃîÅÇÜµÕ êzÅäÆ ç¶ ð±ê 鱧 êzÅêå Õðé ñÂÆ ÃÅ鱧 ñÅ×ÅåÅð ÇõÇÖÁÅ ñËä çÆ Üð±ðå Ô°§çÆ ÔË Ü¯ ÇÕ ÇÕö î» ç¶ ÁÅêä¶ ìµÚ¶ 鱧 ÇÃÖŶ ׶ êÇÔñ¶ å°åñÅÀ°ºç¶ ì¯ñ» 寺 ÁÅð§í Ô¯Õ¶ ÃÅð¶ ÜÆòé çÆÁź êzÅêåÆÁ» çÆ ×òÅÔ ìäçÆ ÔË¢

ÇÕö òÆ îé°µÖ çÆ î°µãñÆ ÇõÇÖÁÅ À°Ã çÆ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ Ô¯äÆ ìÔ°å Üð±ðÆ ÔË¢ ÒÒÇÂÔ ÃòË Çõè ÔË ÇÕ ìµÚ¶ ñÂÆ ÇõÇÖÁÅ çÅ Ãí 寺 òèÆÁÅ îÅÇèÁî À°Ã çÆ îÅå íÅôÅ ÔË¢ îé¯ÇòÇ×ÁÅÇéÕ å½ð å¶ ÇÂÔ ÃÅðÇæÕÆ Çڧ鷻 çÆ ÁÇÜÔÆ êzéÅñÆ Ô°§çÆ ÔË Ü¯ êzàÅú Áå¶ ÃîÞ ñÂÆ À°Ãç¶ ÇçîÅ× ÇòµÚ ÃòËÚÅñÆ ð±ê ÇòµÚ Õ§î ÕðçÆ ÔË, ÃîÅÜÆ å½ð å¶ ÇÜà ÜéÃî±Ô ç¶ î˺ìð» éÅñ À°Ã çŠçì§è Ô°§çÅ ÔË À°Ã éÅñ ÇÂÕÇîÕ Ô¯ä çÅ ÃÅèé ÔË, ÇõÇÖÁÅòÆ å½ð Óå¶ À°Ô ÁÅêäÆ îÅå íÅôÅ ðÅÔÆ ÇÂÕ ÁäÜÅä¶ íÅôÅÂÆ îÅÇèÁî éÅñ¯º å¶÷Æ éÅñ ÇõÖçÅ ÔË¢ÓÓ
íÅðå ÇòµÚ íÅôÅÂÆ ÁèÅð å¶ ÇõÇÖÁÅ ç¶ä çÅ ÇðòÅÜ èÅðÇîµÕ ÇõÇÖÁÅ ç¶ä éÅñ ô°ð± Ô¯ÇÂÁÅ¢ èÅðÇîµÕ ÇõÇÖÁÅ Ôî¶ô» ñ¯Õ» 鱧 À°é·» çÆ îÅåð íÅôÅ ÇòµÚ ÔÆ ÇçµåÆ Ü»çÆ ðÔÆ ÔË¢ À°Ã Ã ç¶ ÇõÇÖÁÅ Õ¶ºçð ÇÜò¶º ÇÕ îµá», ×°ð±Õ°µñ», ÁÅôðî», îçðµÇÃÁ», ×°ðç°ÁÅÇðÁ» Áå¶ î§çð» ÇòµÚ ñ¯Õ» çÆ ÁÅî íÅôÅ ÇòµÚ ÔÆ ÇòµÇçÁź ÇçµåÆ Ü»çÆ ÃÆ¢ ÜËé, ì°µè, ÇÃµÖ Áå¶ ÇÂÃñÅî èðî ç¶ èÅðÇîÕ ×z§æ òÆ À°é·» ñ¯Õ» çÆÁ» îÅå íÅôÅò» ÇòµÚ ÔÆ ÇñÖ¶ ׶ Ôé¢ ÇÂà åµæ 鱧 ×½ð éÅñ ç¶Öƶ å» ÇÂÔ êåÅ ÚµñçÅ ÔË ÇÕ ×°ð±Á», êÆð», êËקìð», çÅðôÇéÕ», ÇòçòÅé» Áå¶ Ô¯ð îÔÅé ÇòÁÕåÆÁ» é¶ ÇÂÔ ×µñ îÇÔñà ÕÆåÆ ÃÆ ÇÕ Ü¯ ÇòÚÅð ÇÕö 鱧 À°Ã çÆ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ýÇÖÁ» ÃîÞÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË­ À°Ô ÇÕö 駱 Ô¯ð ÁÃÅéÆ åð·» éÅñ éÔƺ ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ¢ ÇÂö ñÂÆ ì°µè èðî ç¶ Ã§ÃæÅêÕ îÔÅåîÅ ì°µè Áå¶ ÜËé èðî ç¶ ìÅéÆ îÔ»òÆð ÜËé é¶ ÁÅêä¶ À°êç¶ô ÃæÅéÕ ñ¯Õ íÅôÅò» êzÅÇÕzåÕ Áå¶ êÅñÆ ÇòµÚ ÔÆ Ççµå¶ Ãé ¢ ôzÆ ×°ð° éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ òÆ ÁÅêä¶ À°êç¶ô îÅåð íÅôÅ ê§ÜÅìÆ ÇòµÚ ÔÆ Ççµå¶ Ãé Áå¶ ìÅÁç ç¶ é½ ×°ð° ÃÅÇÔìÅé é¶ òÆ ÇÂö î» ì¯ñÆ ÇòµÚ ÁÅêäÆ èÅðÇîµÕ ÇõÇÖÁÅ ÇçµåÆ¢ ôzÆ ×°ð° קzæ ÃÅÇÔì ÇòµÚ ܯ òµÖ-òµÖ ×°ð±Á», îÔ»ê°ðô» çÆ ìÅäÆ çðÜ ÔË À°Ô ñ×í× ÃÅðÆ ÁÅê¯ ÁÅêäÆÁÅ îÅå íÅôÅò» ÇòµÚ ÇñµÖÆÁ» ×ÂÆÁ» Ãé ¢ ÇÂà îÔÅé ×z§æ ÇòµÚ ×°ðî°µÖÆ, ÃÅèíÅôÅ, ê°ÁÅèÆ, ÃÇÔÃÇÕzå, ÁðìÆ, øÅðÃÆ, Çìz÷ íÅôÅ, îðÅáÆ, îñòÂÆ, ç°ÁÅìÆ, ì»×ðÆ ÁÅÇçÕ ì¯ñÆÁź ÇòµÚ ×°ð À°êç¶ô Ôé, ܯ ÇÂÔ Çõè Õðç¶ Ôé ÇÕ îÅå íÅôÅò» ÇòµÚ ÔÆ Ç×ÁÅé Ãí 寺 ÜñçÆ ÇçµåÅ Áå¶ ÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË¢

îµè ÕÅñ ÇòµÚ íÅðå À°êð Çòç¶ôÆ ÔîñÅòð» òñ¯º Ôîñ¶ Ô¯ä¶ ô°ð± Ô¯ ׶ Áå¶ ABòƺ ÃçÆ ç¶ Á§å åµÕ íÅðå ç¶ ÇÂÕ ÇԵö å¶ î°ÃñîÅé ôÅôÕ» çÅ ðÅÜ ô°ð± Ô¯ Ç×ÁÅ¢ î°Ô§îç ×½ðÆ Áå¶ À°Ã 寺 ìÅÁç Õ°åìçÆé ÁËìÕ é¶ ÇçµñÆ å¶ ðÅÜ ÕÆåÅ Áå¶ òµÖ òµÖ î°×ñ ØðÅÇäÁ» òñ¯º ÇÂÔ ðÅÜ ñ×í× AHòƺ ÃçÆ åµÕ ÜÅðÆ ÇðÔÅ¢ î°ÃñîÅéÆ ðÅÜ éÅñ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ çÅ îÅÇèÁî ìçñ Ç×ÁÅ ¢ íÅðå ÇòµÚ îÃÇñî ðÅÜ ÃæÅÇêå Ô¯ä ç¶ éÅñ ÔÆ ÇÂÃñÅîÆ ÇõÇÖÁÅ çÅ êzÃÅð Ô¯ä ñµ× ÇêÁÅ ÃÆ, ÇÜà çÆ íÅôÅ ÁðìÆ Áå¶ øÅðÃÆ Ô°§çÆ ÃÆ¢ øÅðÃÆ ÜÅéä òÅÇñÁ» 鱧 ÃðÕÅðÆ Õ§î» ç¶ ï¯× ÃîÇÞÁÅ Ü»çÅ ÃÆ¢ íÅðåÆ ñ¯Õ ÁðìÆ Áå¶ øÅðÃÆ êó·é ñµ×¶¢ ÇÂÃñÅî ç¶ êzÚÅð Áå¶ Ã°ðµÇÖÁÅ ñÂÆ ñÂÆ îÃÇÜç» çÅ ÇéðîÅä Ô¯äÅ ô°ð± Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ éÅñ ÔÆ îÕµåÇìÁ», îçðµÇÃÁ» Áå¶ ê°ÃåÕÅÇñÁ» çÅ òÆ ÇéðîÅä Ô¯ÇÂÁÅ¢ îÕåì êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ ç¶ Õ¶ºçð Ô°§ç¶, ÇÜµæ¶ Õ°ðÅé ôðÆø çÆ èÅðÇîÕ ÇõÇÖÁÅ ÇîñçÆ ÃÆ¢ ÇÂé·» îÕå¾ÇìÁ» ÇòµÚ ÇÔ§ç± ìµÚ¶ òÆ êó·ç¶ Ãé¢  Ü篺 ÕçÆ Õ¯ÂÆ ç¶ô ×°ñÅî Ô°§çÅ ÔË å» À°µæ¯º ç¶ ñ¯Õ» 鱧 ÔÅÕî ñ¯Õ» çÆ ÷°ìÅé ÇõÖäÆ Üð±ðÆ Ô¯ Ü»çÅ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÕÅì÷ ÃðÕÅð ç¶ ÃÅð¶ Õ§î Ô°ä À°é·» çÆ íÅôÅ ÇòµÚ Ü° Ô¯ä¶ Ô°§ç¶ 鶢 ÔÅÕî ÁÅêäÆ òÇâÁÅÂÆ çÅ êz×àÅòÅ ø½÷Æ åÅÕå ç¶ éÅñ éÅñ òµÖðÆ ðÇÔä ìÇÔå Áå¶ ÁÅêäÆ îÅçð ÷°ìÅé éÅñ ÕðçÅ ÃÆ Áå¶ ÇÂö ñÂÆ ÔÅÕî çÆ ÷°ìÅé À°µÚ¶ çð÷¶ çÆ î§éÆ ÜźçÆ ÃÆ Óå¶ ×°ñÅîź çÆ ÷°ìÅé 鱧 éøðå çÆ é÷ð Áå¶ ÕÇÔð éÅñ ç¶ÇÖÁÅ ÜźçÅ ÃÆ¢ ÕÔÅòå ÔË ÇÕ ÇÕö Õ½î 鱧 îÅðéÅ Ô¯ò¶ å» À°Ã Õ½î çÆ ÷°ìÅé 鱧 À°Ã ç¶ ñ¯Õ» 寺 Ö¯Ô ñò¯ Áå¶ ÇÂö ×µñ 鱧 ÁÃñÆ÷ÅîÅ êÔéÅÀ°ä ñÂÆ ÇÜ§é¶ òÆ ×Ëð-î°ñÕÆ ñ¯Õ» é¶ íÅðå ç¶ô À°êð ÷¯ðƺ Õì÷Å ÕÆåÅ ÔË, À°Ã é¶ Ãí 寺 êÇÔñź ǵ毺 ç¶ ñ¯ÕŠ寺 À°é·» çÆ îÅåð íÅôŠ鱧 Ö¯Ôä çÅ ïåé ÕÆåÅ ÃÆ ¢
ìðåÅéÆÁÅ çÆ ÂÆÃà ǧâÆÁÅ Õ§êéÆ Ü¯ ÇÕ òêÅð Õðé çÆ éÆïå éÅñ íÅðå ÁÅÂÆ ÃÆ, ǵ毺 ç¶ éñÅÇÂÕ ðÅÇÜÁ» ç¶ ÕÅðä À°Ã 鱧 íÅðå å¶ ðÅÜ Õðé çÅ î½ÕÅ òÆ Çîñ Ç×ÁÅ¢ êñÅÃÆ Áå¶ ìÕÃð çÆ Ü§× å¯º ìÅÁç Á§×ð¶Ü» é¶ íÅðå À°êð ÔÕ±îå Õðé ç¶ êÇÔñ¶ êóÅÁ ÇòµÚ îÅåð íÅôÅò» 鱧 ÁµÖ¯º êð¯Ö¶ Õðç¶ Ô¯Â¶ ÇÃðø ç¯ íÅôÅò» øÅðÃÆ Áå¶ Ã§ÃÇÕzå 鱧 êÇÔñ ÇçµåÆ¢ ÇÕÀ°ºÇÕ À°é·» 寺 êÇÔñ» ðÅÜ Õðé òÅñ¶ ðÅÇÜÁ» çÆ ÃðÕÅðÆ íÅôÅ øÅðÃÆ ÃÆ Áå¶ ÃÅðÅ ðÅÜ êzì§è Áå¶ ÇéÁ» çÆÁ» ÇÕåÅì» ÇÂé·» ç¯ò» íÅôÅò» ÇòµÚ ÔÆ Ãé¢ ÇÂà çÆ À°çÅÔðä Á§×¶ðÜź òñ¯º AGH@ ÇòµÚ ÒÕñÕµåÅ îçðµÃÅ Áå¶ AGIA ÇòµÚ ìéÅðà çÃÇÕzå ÕÅÇñÜ çÅ Ö¯ñäÅ ÔË¢ À°Ô ìÅÕÆ íÅðåÆ ç¶ÃÆ ÷°ìÅéŠ鱧 êzø°Çñå Õðé ÇòµÚ í¯ðÅ òÆ ÇèÁÅé éÔƺ ñ×Å ðÔ¶ Ãé¢ AHAC ç¶ Ø¯ôäÅ êµåð Áé°ÃÅð ÇìzÇàô êÅðñÆî˺à òñ¯º ÇõÇÖÁÅ ç¶ êzÃÅð ñÂÆ Çîñ¶ A ñµÖ ð°ê¶ B@ ÃÅñ ð°ÿç¶ ðÔ¶ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ Ãêôà éÔƺ ÃÆ ÇÕ ÁÅî ÜéåŠ鱧 ÇõÇÖÁÅ ÇÕà íÅôÅ ÇòµÚ ÇçµåÆ ÜÅò¶×Æ, Ô¯ð å» Ô¯ð îËÕÅñ¶ òð׶ Á§×ð¶Ü ÇòçòÅé ÁÅêä¶ íÅôé» Çò¾Ú íÅðåÆ ç¶ÃÆ íÅôÅò» çÅ î÷ÅÕ òÆ À°âÅÀ°ºç¶ ðÔ¶¢ Á§×ð¶ÜÆ ÃðÕÅð òñ¯º AHB@ ç¶ ÁÅà êÅà Á§×ð¶÷Æ íÅôÅ ç¶ îÅÇèÁî òÅñ¶ ÇîôéðÆ ÃÕ±ñź çÆ ÃæÅêéÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ ¢  ÇÂà åðź AHEG ç¶ öçð åµÕ êzÅÇÂîðÆ êµèð çÆ êóÅÂÆ çÆ íÅôÅ Ü» å» ÁðìÆ, øÅðÃÆ Áå¶ Ã§ÃÇÕzå ðÔÆ å¶ Ü» Á§×ð¶ÜÆ ÜÅ Ô¯ð ï±ðêÆ íÅôÅò» ðÔÆÁ»¢
AHEH ç¶ ìÅç íÅðå À°µêð ìzåÅéòÆ ÃðÕÅð çÅ ÇõèÅ ðÅÜ Ô¯ Ç×ÁÅ Áå¶ À°Ã 寺 ìÅç ÔÆ ÁÅî ñ¯Õ» çÆ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ îÅåð íÅôÅò» ÇòµÚ Ô¯ä ç¶ ìÅð¶ ÇòµÚ ÇòÚÅð Úñä ñµ×¶¢ ê§ÜÅì ÇòµÚ êÇÔñ» éÅîèÅðÆ Õ±ÕÅ ñÇÔð Áå¶ ìÅÁç ÇòµÚ ÇÃ§Ø ÃíÅ ñÇÔð é¶ AHGB-GC  ÇòµÚ ê§ÜÅìÆ íÅôÅ (×°ðî°µÖÆ) ç¶ êzÃÅð ñÂÆ ïåé ÕÆå¶ Áå¶ ÁÅêä¶ ìäŶ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ÇõÇÖÁÅ ç¶ä çÅ êzì§è ÕÆåÅ Áå¶ ÃðÕÅð 鱧 òÆ ÇÂà էî ñÂÆ Ü¯ð êÅÇÂÁÅ¢ ê±ð¶ íÅðå ÇòµÚ ÜÅ×ð°Õ ñ¯Õ» é¶ ÇõÇÖÁÅ çÅ îÅÇèÁî Ö¶åðÆ íÅôÅò» ÇòµÚ ç¶ä çÆ ×µñ Ã Ã ÕðéÆ ô°ð± Õð ÇçµåÆ ÃÆ¢ AHHB-HC ÇòµÚ íÅðåÆ Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð òñ¯º Ãð ÇòñÆÁî ÇòñÃé Ô§àð ç¶ ÁèÆé ÇÃÇÖÁÅ ç¶ ÇòÃæÅð Áå¶ êzì§è ñÂÆ ÕÇîôé ìäÅÇÂÁÅ ÇÜà 鱧 Ô§àð ÕÇîôé ÇÕÔÅ Ü»çÅ ÔË¢ ÇÂà ÕÇîôé é¶ ê±ð¶ ç¶ô çÅ ç½ðÅ ÕÆåÅ Áå¶ ò¾Ö òµÖ êz»å» Áå¶ Õî¶àÆÁ» Õ¯ñ¯º C@@ ðÞÅò êzÅêå ÕðÕ¶ G@@ ê§ÇéÁ» çÆ Çðê¯ðà ÃðÕÅð ù ýêÆ¢ îÔÅðÅôàð ÇòµÚ ÃîÅÜ Ã°èÅðÕ Á嶠 ÇòçòÅé îÔÅåîŠܯÇåìÅðÅú ë±ñ¶ é¶ ÇÂà ÕÇîôé ç¶ Áµ×¶ îÅå íÅôÅò» ÇÜò¶ îðÅáÆ é±§ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ çÅ îÅÇèÁî ìäÅÀ°ä çÆ òÕÅñå ÕÆåÆ¢  ÇÂà ÕÇîôé é¶ êÇÔñÆ òÅð ÃðÕÅð 鱧 ÇÔçÅÇÂå ÇçµåÆ ÇÕ Ãòç¶ôÆ ÇõÇÖÁŠ鱧 òèÇÂÁÅ ÜÅò¶, êzÅÇÂîðÆ Áå¶ Çîâñ êµèð çÆ ÇõÇÖÁÅ òµñ ÇèÁÅé ÇçµåÅ ÜÅò¶ Áå¶ êzÅÇÂîðÆ êµèð çÆ ÃÕ±ñÆ ÇõÇÖÁÅ ÇòµÚ êóÅÂÆ çÆ íÅôÅ çÅ îÅÇèÁî îÅå íÅôÅò» 鱧 î§ÇéÁÅ ÜÅò¶¢ ÇÂÔÆ éÔƺ­ ÇÂé·Åº ÃÕ±ñ» ÇòµÚ êó·ÅÀ°ä òÅñ¶ ÁÇèÁÅêÕ» 鱧 Çòô¶ô àz¶Çé§× òÆ ÇçµåÆ ÜÅò¶¢ ÇÂÔ íÅðåÆ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ ÇòµÚ îÅå íÅôÅ ç¶ êzï¯× ìÅð¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ëËÃñÅ ÃÆ¢
AI@A ÇòµÚ À°óÆÃÅ ç¶ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ ñÅ×± ÕÆå¶ ×¶ ÃÅÇÂ§Ã ç¶ Çòô¶ çÆ êó·ÅÂÆ À°óÆÁÅ íÅôÅ ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» çÆ ÃîÞ ÇòµÚ éÅ ÁÅÀ°ä ÕðÕ¶ ÃðÕÅðÆ îåÅ é§. A@BH ܯ ÇÕ A@ ܱé AI@G ÇòµÚ êÅà ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, ÇÜà çÅ Õ§î Ô¶áñ¶ Áå¶ À°êðÆ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ» ç¶ êÅáÕzî 鱧 ÜÅÚäÅ ÃÆ, ê¶ô ÕÆåÅ Ç×ÁÅ¢Çõචòܯº AIA@ ÇòµÚ ïÇèÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ êÅáÕzî À°óÆÁÅ íÅôÆ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ ç°ìÅðÅ ñÅ×± ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ Áäàz¶â Áå¶ ÃÔÅÇÂÕ ÁÇèÁÅêÕ» 鱧 Çòô¶ô ÇÃÖñÅÂÆ òÆ ÇçµåÆ ×ÂÆ¢  íÅðåÆ Á§×ð¶÷Æ ÃðÕÅð òñ¯º ÃæÅÇêå AIBC çÆ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ ÁËܱնôé Õî¶àÆ òñ¯º F ÃÅñ» çÅ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ Õ¯ðà E ÃÅñ» çÅ Õð ÇçµåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ îÅå íÅôÅ ç¶ éÅñ Á§×ð¶ÜÆ é±§ Ú½æÆ-ê§Üòƺ ÇòµÚ ñÅ×± Õðé çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ¢
AICG ÇòµÚ Õ»×ðÃ é¶ ÁÅî Ú¯äÅ ÇòµÚ ÇÔµÃÅ ÇñÁÅ Áå¶ ÕÂÆ êz»å» ÇòµÚ Çܵå êzÅêå ÕÆåÆ Áå¶ ÃðÕÅð ìäÅÂÆ¢ ÁÕå±ìð AICG ÇòµÚ îÔÅåîÅ ×»èÆ çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á ÁÅñ ǧâÆÁÅ é¶ôéñ ÁËܱնôé ÕÅéëð§Ã­ òðèÅ ç¶ ÃæÅé å¶ Ô¯ÂÆ ¢ ÇÂà ÕÅéëð§Ã ÇòµÚ êzÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ éÅñ çì§Çèå ÕÂÆ ëËÃñ¶ ñ¶ ׶¢ ÇÂà ÕÅéëð³Ã Çò¾Ú G ÃÅñ» åµÕ Ôð íÅðåÆ ìµÚ¶ 鱧 î°øå Áå¶ Üð±ðÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¶ä çÆ ×µñ ÕÆåÆ ×ÂÆ Áå¶ õÅà ׵ñ ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ ÃÅðÆ êóÅÂÆ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ÕðòÅÂÆ ÜÅò¶×Æ ¢ ÇÂé·» ëËÃÇñÁ» 鱧 B Çççìð AICG 鱧 ñÅ×± Õð ÇçµåÅ Ç×ÁÅ¢ ÇÂà 鱧 âÅ. ÷ÅÇÕð Ô°ÃËé Õî¶àÆ Ü» òÅðèÅ Õî¶àÆ òÆ ÇÕÔÅ ÜźçÅ ÔË ¢ ÇÂà ëËÃñ¶ ç¶ ÁèÆé ÃÅð¶ ç¶ô ÇòµÚ ÃÕ±ñ Ö¯ñ¶ ׶ ¢
îÔÅåîÅ ×»èÆ ç¶ îÅå íÅôÅò» êzåÆ ÇòÚÅð òÆ À°µåî Ãé¢ À°é·» ç¶ Áé°ÃÅð ÒÒÁÅêäÆ îÅå íÅôÅ éÅñ¯º Á§×ð¶ÜÆ íÅôŠ鱧 åðÜÆÔ ç¶äÆ ÔÆ êó·¶ ÇñÖ¶ ÇÃÁÅÃÆ ñ¯Õ» Áå¶ ÁÅî ÜéåÅ ÇòµÚ òµâÅ êÅó ÔË¢ íÅðå ÇòµÚ íÅôÅ ì¶çÖñÆ çÆ ÁòÃæÅ ÇòµÚ ÔË Áå¶ ÁÃƺ ÁÅêäÆ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ÇòÚÅð êz×à Õðé ò¶ñ¶ ÁàÕñ» ñ×ÅÀ°ºç¶ Ô»¢ ÇòÇ×ÁÅÇéÕ ÁèÅð ñÂÆ ÃÅðÆÁ» íÅôÅòź ìðÅìð Ôé ¢ ÇÂà çÅ éåÆÜÅ ìÔ°å ì°ðÅ Ô¯ÇÂÁÅ Áå¶ ÁÅî ÜéåÅ ÁÅè°ÇéÕ ÇòÚÅð» 寺 êð¶ ðÇÔ§çÆ ÔË¢ ÁÃƺ ÁÅêä¶ Ã ÇòµÚ ÇÂÕ òµâ¶ é°ÕÃÅé ç¶ é¶ó¶ Ô», ÇÜà çÅ ÕÅðä ÁÅêäÆÁ» îÔÅé íÅôÅò» çÆ Áäç¶ÖÆ ÕðéÅ ÔË¢ ÇÂà 鱧 ÃîÞä ñÂÆ ÇÂÔ ×µñ ÕÅëÆ ÁÃÅé ÔË ÇÕ Üç åµÕ ÁÃÆ ÇÂà ×ñåÆ é±§ ðèÅðç¶ éÔÆ­ åç åµÕ ÁÃƺ ×°ñÅî ÔÆ ðԻ׶ Áå¶ ÃÅðÆ ÜéåÅ ÃòðÅÜ çÆ À°ÃÅðÆ ÇòµÚ Õ¯ÂÆ ÖÅà ï¯×çÅé éÔƺ Õð ÃÕçÆ¢ ÃòðÅÜ ÁÇÔ§ÃÅ ç¶ ÁèÅð å¶ ÔË Áå¶ ç¶ô çÆ Á÷ÅçÆ çÆ Ü§× ÇòµÚ Ôð ÇÂÕ çÅ ÁÅêäÅ ÇõèÅ ï¯×çÅé Ô¯ò¶×Å¢ ÜéåÅ ÇÂà 鱧 åç åµÕ ÕçÆ òÆ ê±ðÅ éÔƺ Õð ÃÕçÆ Üç åµÕ À°Ô Ôð Õçî 鱧 ê±ðÅ Õðé 鱧 ÜÅä éÔƺ ÃÕ¶×Æ¢ ÇÂÔ Ãí À°ç¯º åµÕ Áçíò ÔË Üç åµÕ ÁÃƺ Ôð Õçî çÆ ÁÅêäÆ íÅôÅ ÇòµÚ ÇòÁÅÇÖÁÅ éÔƺ Õð»×¶¢ÓÓ
AIDD ÇòµÚ ìä¶ Üŵé ÃÅðÜ˺à ÕÇîôé é¶ òÆ êzÅÇÂîðÆ êµèð å¶ î°ëå Áå¶ îÅå íÅôÅò» ÇòµÚ ÇõÇÖÁÅ ÜÅðÆ ðµÖä Áå¶ ê¶ºâ± Ö¶åðź ÇòµÚ éðÃðÆ (êzÆ-êzÅÇÂîðÆ ) ÃÕ±ñ Ö¯ñä çÆ ÇôëÅÇðô ÕÆåÆ ÃÆ¢ Á÷Åç íÅðå ÇòµÚ ìä¶ íÅðåÆ ÇõÇÖÁÅ ÕÇîôé AIFD-FF ÇÜà 鱧 Õ¯áÅðÆ ÕÇîôé òÆ ÇÕÔÅ ÜźçÅ ÔË, ÇòµÚ êÇÔñÆ òÅð Çå§é íÅôÅÂÆ ëÅðî±ñÅ ÇñÁźçÅ Ç×ÁÅ ÇÜà Áé°ÃÅð ÇÃÇÖÁÅ ñÂÆ êÇÔñÆ íÅôÅ, ðÅôàðÆ íÅôÅ ÇÔ§çÆ Ô¯ò¶×Æ êð ×Ëð-ÇÔ§çÆ íÅôÅ òÅñ¶ ðÅÜ» (ÇÜò¶º ê§ÜÅì ÁÅÇç) ÇòµÚ ÇÔ§çÆ çÅ ÃæÅé îÅå íÅôŠ寺 ìÅç ç±ÃðÅ ÁÅò¶×Å Áå¶ À°Ã 寺 ìÅÁç Õ¯ÂÆ éòƺ Ô¯ð íÅðåÆ íÅôÅ Ü» Çòç¶ôÆ íÅôÅ çÆ êóÅÂÆ ÕðòÅÂÆ ÜÅò¶×Æ, êð éÅñ éÅñ ÔÆ Á§×ð¶ÜÆ çÅ ñ¯óƺçÅ Ç×ÁÅé òÆ Üð±ð ÇçµåÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË¢
Á÷ÅçÆ Çîñä 寺 ìÅÁç ê§ÜÅì ÃðÕÅð é¶ ÇÂÕ ÁËÕà êÅà ÕÆåÅ ÇÜà 鱧 ÒçÅ ê§ÜÅì êzÅÇÂîðÆ ÁËܱնôé ÁËÕà AIF@Ó ÇÕÔÅ ÜźçÅ ÔË Áå¶ ÇÂÔ ÁËÕà AIG@ 鱧 ñÅ×± Ô¯ÇÂÁÅ¢ ÇÂà ÁËÕà ÇòµÚ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁŠçì§èÆ ÕÅëÆ Õ°µÞ ôÅÇîñ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË êð ÇõÇÖÁÅ ÇÕà íÅôÅ ÇòµÚ Ô¯ò¶×Æ ÇÂà çÅ Õ¯ÂÆ òðéä éÔƺ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ ÇÂà åð·» ç¶ êÇÔñ» òÆ ÕÂÆ ÁËÕà êÅà ԯ¶ Ãé ÇÜò¶º ÇÕ ÒçÅ ê§ÜÅì êzÅÇÂîðÆ ÁËܱնôé ÁËÕà AIAIÓ­ ÒçÅ ê§ÜÅì êzÅÇÂîðÆ ÁËܱնôé ÁËÕà AIDIÓ ÒçÅ êÇàÁÅñÅ êzÅÇÂîðÆ ÁËܱնôé ÁËÕà AIEC ìÆ.Õ¶Ó Áå¶ ÒçÅ êËêñ Õ§êñÃðÆ êzÅÇÂîðÆ ÁËܱնôé ÁËÕà AIEDÓ¢ ÇÂé·» ÕÅé±§é» é±§ ÁèÅð î§é Õ¶ ÔÆ AIF@ òÅñ¶ ÁËÕà ÇòµÚ ïè ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ Áå¶ Ü¶Õð ÇÂé·» ê°ðÅä¶ ÕÅé§±é» ÇòµÚ îÅå íÅôÅ çÆ ×µñ ÕÆåÆ ×ÂÆ Ô°§çÆ å» Üð±ð ÇÂà ÁËÕà Çò¾Ú òÆ Ô¯äÆ ÃÆ¢ íÅôÅ ç¶ ÁèÅð å¶ Ã±ÇìÁ» çÆ ò§â Áé°ÃÅð ê§ÜÅì ñìÅ A éò§ìð AIFF 鱧 Ô¯ºç ÇòµÚ ÁÅÇÂÁÅ¢ î°µÖ î§åðÆ ÃzÆ ñÛîä ÇÃ§Ø Ç×µñ ÁèÆé ê§ÜÅì  ÃðÕÅð é¶ Òê§ÜÅì úëÆôñ ñºËױ¶÷ ÁËÕà AIFGÓ êÅà ÕÆåÅ ÇÜà Áé°ÃÅð ê§ÜÅìÆ íÅôÅ ÇÜà çÆ ÇñµêÆ ×°ðî°ÖÆ ÔË­ À°Ô ê§ÜÅìÆ íÅôÅ­ ê§ÜÅì çÆ ðÅÜ íÅôÅ Ô¯ò¶×Æ¢ ÇÂÔ ÁËÕà BI/AB/AIFG 鱧 ê±ð¶ ê§ÜÅì ÇòµÚ ñÅ×± Õð ÇçµåÅ Ç×ÁÅ ÃÆ¢ AIGG ÇòµÚ Ü篺 Ãz. êðÕÅô ÇÃ§Ø ìÅçñ ç±ÜÆ òÅð Ã±ì¶ ç¶ î°µÖ î§åðÆ ìä¶ å» ÇçÔÅåÆ ÇÂñÅÇÕÁ» ÇòµÚ òèÆÁÅ êó·ÅÂÆ çÅ êzì§è Õðé ñÂÆ ÁÅçðô ÃÕ±ñ» çÆ ÃÕÆî ÚÅñ± ÕÆåÆ ×ÂÆ¢ êð ÇÂé·» ÃÕ±ñ» ÇòµÚ êó·ÅÂÆ çÅ îÅÇèÁî Á§×ð¶÷Æ ù ðµÇÖÁÅ Ç×ÁÅ¢ ÇÂö åð·Åº BE Á×Ãå AIIC 鱧 Ãz. êðÕÅô ÇÃ§Ø ìÅçñ ååÕÅñÆé î°µÖ î§åðÆ ê§ÜÅì é¶ ê§ÜÅì ç¶ ÃÅð¶ ÃðÕÅðÆ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ êÇÔñÆ ÜîÅå 寺 Á§×ð¶ÜÆ çÆ ÇõÇÖÁÅ ÚÅñ± Õðé çÅ ðÃîÆ ÁËñÅé ÔÆ Õð ÇçµåÅ¢ ÇÂÔ ëËÃñÅ ÔËðÅéÆ íÇðÁÅ Áå¶ Áé¯ÖÅ òÆ ÃÆ¢ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ çÅ ÇÂÕ Û¯àÅ ÇÜÔÅ ìµÚÅ ÇÕò¶º ç¯ íÅôÅò» 鱧 ÇÂÕ¯ ò¶ñ¶ ÇÃµÖ ÃÕçÅ ÔË¢ îÅå íÅôÅ ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ç±ÃðÆ íÅôÅ ÁÃÅéÆ éÅñ ÇõÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË, ÇÂà ÇòÚÅð 鱧 ê±ðŠçÃÅð î§éçÅ ÔËÍ ÒÒåÅ÷Å åÜ°ðìÅ çµÃçÅ ÔË ÇÕ ç±ÜÆ íÅôÅ êóÅÀ°ä çÅ ÇìÔåð ã§× ÇÂÔÆ ÔË ÇÕ îÅå íÅôŠ鱧 ÇõÇÖÁÅ çÅ îÅÇèÁî î§éç¶ Ô¯Â¶ ç±ÜÆ íÅôŠ駱 êÇÔñź Õ¶òñ ÇÂÕ Çòô¶ òܯº êóÅÇÂÁÅ ÜÅòÓÓ¢  íÅðåÆ ÃðÕÅð é¶ ÇÜà Ç×ÁÅé Áï¯× çÅ ×áé ÕÆåÅ ÔË À°Ã çÆ ÇÂÕ êzî°µÖ ÇôëÅÇðô ÇÂÔ òÆ ÔË ÇÕ íÅðå ÇòµÚ êÇÔñÆ ÜîÅå 寺 Á§×ð¶÷Æ êó·ÅÂÆ ÜÅò¶ ¢ ÃòÅñ êËçÅ Ô¯ ÜÅçÅ ÔË ÇÕ Ü¶Õð êÇÔñÆ ÜîÅå 寺 Á§×ð¶÷Æ êóÅÂÆ ÜÅò¶×Æ å» îÅå íÅôÅ Áå¶ Ô¯ð íÅðåÆ í»ôÅò» Õ篺 êóÅÂÆÁ» ÜÅä×ÆÁ»¢?  Û¶ ÃÅñ çÆ À°îð ÇòµÚ îÅå íÅôÅ çÆ ÇõÇÖÁÅ ÔÆ ÇçµåÆ ÜÅäÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË ¢ ÇÕö òÆ Ô¯ð íÅôÅ çÆ ÇõÇÖÁÅ À°Ãç¶ îÅå íÅôÅ ×zÇÔä Õðé çÆ êzÇÕÇðÁŠ鱧 ×°§ÞñçÅð ìäÅ ç¶ò¶×Æ¢ ìµÚÅ ç¯ íÅôÅò» 鱧 ÇÂÕ ç±Ãð¶ çÆ Ã§ÚðéÅ éÅñ ðñ ×µã Õð¶×Å Óå¶ éåÆܶ òܯº éÅ À°Ô Øð çÅ ðÔ¶×Å Áå¶ éÅ ÔÆ ØÅà çÅ¢
ê§ÜÅì ÃðÕÅð òñ¯º B@@H ÇòµÚ Òê§ÜÅì íÅôÅ ÕÅ駱éÓ êÅà ÕÆåÅ¢ ÇÂà ÁËÕà ÁèÆé ðÅÜ ç¶ ÃÅð¶ çëåðź ÇòµÚ ÃðÕÅðÆ Õ§î ê§ÜÅìÆ íÅôÅ ÇòµÚ Õðé ç¶ éÅñ éÅñ ÃðÕÅðÆ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ ê§ÜÅìÆ é±§ êó·ÅÀ°ä çÆ ÔçÅÇÂå ÕÆåÆ ×ÂÆ ÃÆ¢ ÇÂà éÅñ ÇÂÔ òÆ îç ÃÆ ÇÕ ðÅÜ ç¶ ÃÅð¶ êzÅÇÂîðÆ ÃÕ±ñ» ÇòµÚ Áå¶ ÇÜÔó¶ ÃÕ±ñ ê§ÜÅì ÃÕ±ñ ÇõÇÖÁÅ ì¯ðâ, ÃÆ.ìÆ.ÁËÃ.ÂÆ. Áå¶ ÁÅÂÆ.ÃÆ.Á˵Ã.ÂÆ. ÁèÆé Úñ ðÔ¶ é¶ À°é·» ÇòµÚ ê§ÜÅìÆ íÅôÅ êÇÔñÆ ÜîÅå 寺 Áå¶ ÇÔ§çÆ íÅôÅ åÆÃðÆ ÜîÅå 寺 êó·ÅÀ°äÅ ñÅ÷îÆ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅò¶¢ ê§ÜÅì ÇòµÚ ÇÂÔ ÁËÕà ê±ðÆ åð·Åº éÅñ ÁµÜ ç¶ Ã òÆ ñÅ×± éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË¢

îÅå íÅôÅò» 鱧 ÇõÇÖÁÅ ç¶ îÅÇèÁî òܯº ÁêäÅÀ°ä ç¶ Úñ ðÔ¶ ïåéŠ鱧 À°Ã ò¶ñ¶ ÇÂÕ åÕóÅ ÞàÕÅ ñµ×Å Üç íÅðå çÆ îÅéï¯× ðêðÆî Õ¯ðà é¶ ÚÆë ÜÃÇàà ÁÅð.Á˵î. ñ¯èÅ çÆ Á×òÅÔÆ òÅñ¶ ê§Ü î˺ìðÆ ìËºÚ é¶ F îÂÆ B@AD ù ëËÃñÅ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ êzÅÇÂîðÆ ÇõÇÖÁÅ ñÂÆ ÇõÇÖÁÅ ç¶ îÅÇèÁî ç¶ å½ð å¶ À°Ô ìµÇÚÁ» À°êð ÃðÕÅðÆ íÅôÅ éÔƺ æ¯ê ÃÕçÆ íÅò¶º ÇÕ À°Ô îÅå íÅôÅ òÆ ÇÕÀ°º éÅ Ô¯ò¶¢ ÁçÅñå é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÕö À°êð ðÅÜ íÅôŠ駱 æ¯êäÅ, À°Ã ìµÚ¶ Áå¶ À°Ã ç¶ îÅåÅ ÇêåÅ ç¶ îµ°ãñ¶ ÁÇèÕÅð» 駱 êzíÅÇòå ÕðçÅ ÔË¢ çÇòèÅé ç¶ ÁÅðàÆÕñ AI(A)(À) Áé°ÃÅð ìµÚ¶ çÆ ì¯ñä Áå¶ êz×àÅò¶ çÆ Á÷ÅçÆ åÇÔå êzÅÇÂîðÆ êµèð Óå¶ ìµÚ¶ çÆ ÁÅêäÆ îð÷Æ çÆ íÅôÅ çÆ êçç ÕðéÆ òÆ À°Ã çÆ Á÷ÅçÆ ÔË Áå¶ ðÅÜ ÇÂà À°êð ÁÅêäÆ íÅôÅ éÔƺ ñ×Å ÃÕçÅ¢ ÜÃÇàà ¶.Õ¶. êàéÅÇÂÕ òñ¯º Ççµå¶ ëËÃñ¶ Áé°ÃÅð ðÅÜ­ ÇÕö çÆ ÁÇÜÔÆ êçç À°êð ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ Õ§àð½ñ éÔÆ ñ×Å ÃÕçÅ ÇÕ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ÇçµåÆ ÇõÇÖÁÅ À°Ã ìµÚ¶ ñÂÆ ÇÜÁÅçÅ ñÅÔ¶ò§ç ÔË¢ ÁçÅñå é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂà ñÂÆ ÇÂÕ ìµÚ¶ Áå¶ À°Ã ç¶ îÅåÅ ÇêåÅ Ü» ÃðêzÃå» òñ¯º êzÅÇÂîðÆ êµèð å¶ ÇõÇÖÁÅ ç¶ îÅÇèÁî ç¶ å½ð å¶ íÅôÅ çÆ Ú¯ä Õðé çÆ Á÷ÅçÆ ÔË Áå¶ ÇÕö ç¶ ì¯ñä Áå¶ êz×àÅò¶ çÆ Á÷ÅçÆ å¶ êÅì§çÆ ñ×ÅÀ°äÅ À°Ã éÅ×ÇðÕ çÆ ÃÖôÆÁå ç¶ ÇòÕÅà ñÂÆ ÔÅéÆÕÅðÕ Ô¯ ÜÅò¶×Å, ܯ ÇÕ ç¶ô ÇÔå ÇòµÚ éÔƺ Ô¯ò¶×Å ¢ ÁçÅñå é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ îÅÔð» çÆ ðÅÇ ÇÂÔ Ô¯ ÃÕçÆ ÔË ÇÕ Ü¶Õð êzÅÇÂîðÆ ÜîÅå ÇòµÚ ìµÚ¶ 鱧 À°Ã çÆ îÅå íÅôÅ ÇòµÚ ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÜÅò¶ å» À°Ô ì¶Ôåð ÇÃµÖ ÃÕçÅ ÔË êð ðÅÜ ÇÂà åµæ 鱧 ÃÅÔîä¶ ðµÖ Õ¶ ÃÔÅÇÂåÅ êzÅêå ÃÕ±ñ Áå¶ êzÅÂÆò¶à ×Ëð-ÃÔÅÇÂåÅ êzÅêå ÃÕ±ñ» 鱧 îÅéåÅ ç¶äÅ åËÁ éÔƺ Õð ÃÕ綢
ÃçÆÁÅ çÆ ñ§îÆ ×°ñÅîÆ­ ê§ÜÅìÆ íÅðåÆ îé°µÖ é¶ ÇÃðë ðÅ÷ÃÆ, ÃîÅÜÆ, ÁÅðÇæÕ Áå¶ ÃµÇíÁÅÚÅÇðÕ ð±ê ÇòµÚ ÔÆ éÔƺ Ô§ãÅÂÆ Ãׯº îÅéÇÃµÕ ð±ê ÇòµÚ ÇÂÔ îé°µÖ Áܶ òÆ ×°ñÅîÆ çÅ ÇôÕÅð ÔË¢ ì°ðܱÁÅ ÔÕ±îå é¶ íÅðåÆ í»ôÅò» 鱧 Ö¶åðÆ íÅôÅò» ÕÇÔ Õ¶ ÇÂÕ Çîµæ êËçÅ Õð ÇçµåÆ ÔË ÇÕ ÁµÜ ç¶ Ã±ÚéÅ å§åðÆ ï°µ× ÇòµÚ ܶÕð ÇÕö îé°µÖ Ü» ÃîÅÜ çÅ ÇòÕÅà ÕðéÅ ÔË å» À°Ã ç¶ ÃÅÔîä¶ ÇÃðë À°ÔÆ íÅôÅ Ô¯ò¶×Æ ÇÜÔóÆ îé°µÖ é±§ Á§åð ðÅôàðÆ êµèð å¶ ÇñÜÅ òÆ ÃÕ¶ Áå¶ Ü¯ó òÆ ÃÕ¶ ¢ ÇÂÔÆ ÕÅðä ÔË ÁµÜ Ôð ÇÂÕ ì§çÅ Á§×ð¶ÜÆ é±§ åðÜÆÔ ç¶ ÇðÔÅ ÔË ¢ ÇÂà åð÷ÆÔ ÖÅåð îµèòðåÆ îé°µÖ Á§å» çÆ å§×çÃåÆ ç¶ ìÅòܱç òÆ ÁÅêä¶ ìµÇÚÁ» 鱧 Á§×ð¶÷Æ îÅÇèÁî ð»ÔÆ Áµ×¶ òèÅÀ°ä çÅ ïåé Õð ÇðÔÅ ÔË¢  ÇÂà ×ñå îÅéÇÃÕåŠ鱧 ÇåÁÅ×äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ¢ íÅðå ç¶ îÔÅé ÃÅÇÔåÕÅð, ÇòçòÅé Áå¶ é¯ìñ ê°ðÃÕÅð ÇòܶåÅ ôzÆ ðÇò§çð éÅæ àËׯð é¶ ÇÕÔÅ ÔË ÇÕ Ü¶Õð å°ÔÅâÆ î» ×ðÆì ÔË, À°Ãç¶ Õµêó¶ øචԯ¶ Ôé å» ÇÂà ñÂÆ ÇÕö Ô¯ð À°Ã Á½ðå 鱧 ÁÅêäÆ î» ìäÅ ÇñÁÅ ÜÅò¶ ÇÜÃ ç¶ Õ¯ñ Ö±ìñðåÆ ÔË Áå¶ Ü¯ ×ÇÔÇäÁ» éÅñ ñµçÆ ÔË, ÇÂÔ ×µñ áÆÕ éÔƺ¢ ÁÅêäÆ î» é±§ Çô§×ÅðéÅ Áå¶ ÃòÅðéÅ À°Ã çÆ Á½ñÅç çÅ øð÷ ÔË ¢ ÇÂà ñÂÆ ÇÜµæ¶ òÆ Õ¯ÂÆ òÃçÅ ÔË, À°Ã çÅ øð÷ ÔË ÇÕ À°Ô ÁÅêäÆ îÅå íÅôŠ鱧 ÃÇåÕÅð ç¶ò¶ Áå¶ À°Ã çÆ À°µéåÆ ñÂÆ Õ§î Õð¶¢

ê̯. ×°ðÇÂÕìÅñ ÇÃ³Ø ì¯çñ

ðËëð˺ÃÃ

https://en.wikipedia.org/wiki/Education

ï±éËÃÕ¯­ AIEC: AA

https://hi.wikipedia.org/wiki/íÅðåÆ ÇþÇÖÁÅ çÅ ÇÂÇåÔÅÃ

÷éÅì Áò¶ô ÁÅÇìç­ ê³ÜÅìÆ ì¯ñÆ Áå¶ Ã³ÃÅðÆÕðé­ ê³éÅ-ADD

Blackwell, Fritz (2004), India: A Global Studies Handbook, ABC-CLIO, Inc.

Mhatma jotibarao Phoole, Gulamgiri, representation to hunter’s commission.

Report on the public instruction in Bangal, 1907-1908

Samal, J. K., History of Education in Orissa, Calcutta. 1984

Gandhi, M.K., constructive programme

Report of the educational commission

The Punjab Primary Education Act 1960, (1960 : pb Act. 39)

Punjab official language Act 1967, Punjab Act. No-5 of 1967

êÌÆåî Çóح êÌÃÅôé Áå¶ ê³ÜÅìÆ íÅôÅ­ ê³ÜÅìÆ íÅôÅ: òðåîÅé Áå¶ íÇò¾Ö­ B@@I

ï±éËÃÕ¯­ AIFH: FIA

âÅ.  ÃðìÜÆå Çóح óêÅçÕ­ ê³ÜÅìÆ íÅôÅ: òðåîÅé Áå¶ íÇò¾Ö­ B@@I

âÅ.  ÁËÃ.ÁËà ܯôÆ­ îÅå íÅôÅ­ ÇõÇÖÁÅ Áå¶ ì½ÇèÕ ÇòÕÅí ê³ÜÅìÆ íÅôÅ: òðåîÅé Áå¶ íÇò¾Ö­ B@@I

Punjab, Punjabi and Learning of Other Languages Act,  2008

http://indiatoday.intoday.in/story/pbgovtcallsforstrictimplementationof2008languagesact/1/516123.html

Judgment of Supreme court, State of Karnataka & Ors. Versus Mohamed Hussain Jucka, 6  May 2014